Từ ngữ bị lạm dụng trong Dịch thuật tiếng Anh
Khi thực hiện các bản dịch, kỹ năng viết là một điểm khác biệt quan trọng. Yếu tố chính để phân biệt các bản dịch chất lượng tốt và kém là kỹ năng viết dịch thuật. Kỹ năng chính là đưa ra các lựa chọn từ chính xác truyền đạt được ý nghĩa dự định của tác giả. Tuy nhiên, nhiều người dịch có xu hướng sử dụng các từ phổ biến thay vì chọn các từ phản ánh đúng ý nghĩa của văn bản hơn.
Là một dịch giả, cách lựa chọn từ của bạn có thể phá vỡ chất lượng của bản dịch. Bạn có thể đang quá lạm dụng những từ không thể hiện rõ ràng ý định của tài liệu nguồn. Những từ được sử dụng quá mức này có thể khiến bạn dịch sai ý nghĩa cụ thể; thiếu dấu khi bạn cố gắng phản ánh ý của tác giả. Cũng có một số từ không thể dịch theo nguyên văn.
Bằng cách tránh xa những từ quá phổ biến, bạn có thể dịch đầy đủ hơn các ý định của tác giả. Mảng từ vựng rộng hơn cung cấp cho bạn nhiều lựa chọn để dịch các văn bản khó. Hơn nữa, phạm vi từ rộng còn giúp bạn có uy tín hơn với tư cách là một dịch giả.
Dưới đây, Dịch thuật và giáo dục ADI cung cấp đến bạn danh sách các từ bị lạm dụng quá mức cùng với các từ thay thế sẽ mở rộng vốn từ vựng và cải thiện bản dịch của bạn.
Danh Sách 21 Từ Ngữ Bị Lạm Dụng Trong Dịch Thuật Tiếng Anh
Từ “angry” quá chung chung để truyền đạt hiệu quả ý nghĩa và ý định đằng sau. Từ văn bản nguồn của bạn, bạn có thể thay thế ‘angry’ bằng các từ như annoyed, bitter, cross, displeased, enraged, fuming, furious, heated, incensed, indignant, infuriated, irate, irritated, livid, offended, outraged, resentful, riled, hoặc là uptight.
Bạn nên đọc văn bản nguồn một cách cẩn thận để có thể đưa ra các lựa chọn tốt hơn và không lạm dùng từ chung mà thay bằng từ mang tính cụ thể rõ ràng và dễ gây hiệu ứng hơn.
Bạn có thể thay ‘beautiful’ thành từ khác dễ lôi cuốn người đọc hơn như alluring, appealing, bewitching, charming, dazzling, delightful, elegant, exquisite, gorgeous, graceful, lovely, magnificent, marvelous, pleasing, radiant, stunning, hoặc sublime.
Bạn có rất nhiều lựa chọn cho từ ‘big’ khi dịch thuật. Chẳng hạn như các từ colossal, considerable, extensive, hefty, mammoth, massive, monster, sizable, substantial, và tremendous có thể giúp bạn tránh xa các từ quá chung và cải thiện bản dịch rất nhiều, thậm chí là gargantuan, cũng có thể có trong bản dịch của bạn!
Ngoài ‘funny’, bạn có thể lựa chọn các từ khác như a knee-slapper, amusing, clever, entertaining, good-humored, hilarious, laughable, ridiculous, silly, whimsical, hoặc witty.
Bạn nên chọn từ truyền tải tốt nhất ý định của tác giả trong văn bản nguồn. Khi đó, bản dịch của bạn sẽ phản ánh sự ủy mị mệt mỏi hoặc được coi là hài hước.
Good deals, good people, good things, good lives, good movies, good songs, good books, và good food được tìm thấy trong rất nhiều bản dịch hiện nay.
Tuy nhiên, có một số từ có thể thay thế như decent, excellent, fantastic, first-rate, marvelous, outstanding, superb, superior, terrific, valuable, và worthwhile.
Khi bạn mở rộng vốn từ vựng, chính là lúc bạn đang đầu tư vào sự nghiệp của mình. Thay vì lạm dụng các từ quá phổ biến, những lựa chọn tuyệt vời hơn có thể làm rõ bản dịch của bạn.
Thay vì ‘happy’, bạn nên xem xét các lựa chọn thay thế như blissful, cheerful, chipper, content, contented, delighted, ecstatic, elated, flying high, glad, jolly, joyful, joyous, jubilant, lively, merry, overjoyed, peaceful, perky, playful, pleasant, thrilled, tickled pink, upbeat, hoặc walking on air để tăng chất lượng cho bản dịch.
Vì vậy, bạn nên thể hiện niềm hạnh phúc theo nhiều cách khác nhau để phản ánh chính xác hơn ý nghĩa của tác giả.
Bạn có thể thay thế ‘important’ bằng nhiều từ khác như critical, crucial, decisive, essential, exceptional, far-reaching, grave, imperative, large, marked, meaningful, necessary, paramount, relevant, significant, urgent, hoặc weighty. Những lựa chọn thay thế này chắc chắn có thể giúp bạn phân biệt được ý nghĩa khác nhau của ‘important’.
Một trong những từ an toàn nhất (và nhàm chán nhất) trong tiếng Anh là từ ‘interesting’. Nhưng nó không thực sự cho chúng ta biết về cách cảm nhận một cái gì đó, hoặc ý nghĩa chính xác của tác giả.
Những từ như alluring, amusing, arresting, attractive, captivating, compelling, curious, delightful, enchanting, engaging, enthralling, entrancing, exotic, fascinating, gripping, impressive, intriguing, pleasing, provocative, refreshing, stimulating, striking, và thought-provoking có thể cho chúng ta biết nhiều hơn những gì một nhà văn tìm cách truyền đạt về một hành động, sự kiện, con người, bình luận, tư tưởng hoặc âm thanh.
Khi một người hiểu điều gì đó, chúng ta có thể nói họ biết điều đó. Nhưng chúng ta cũng có thể thay thế bằng từ khác mà cùng ý nghĩa như cognizant of, comprehends, is conversant in, discerns, fathoms, gets the idea, grasps, is learned in, perceives, realizes, recognizes, hoặc is versed in something.
Lý do ‘know’ được sử dụng phổ biến hơn có lẽ bởi vì nhiều tác giả không được làm quen với các lựa chọn thay thế.
Từ ‘like’ có thể sử dụng các từ đồng nghĩa như admire, adore, appreciate, approve of, care for, cherish, delight in, esteem, fancy, indulge in, keen on, partial to, prize, relish, take an interest in hoặc value. Có rất nhiều cách để thể hiện ‘like’ như thế nhưng chúng đều có những sắc thái đặc biệt. Vì vậy, khi bạn sử dụng ‘like’, thì có thể đó không phải là một sự kết hợp chính xác.
Bản dịch của bạn không nên bỏ qua với từ ‘little’ trong khi có thể sử dụng diminutive, dinky, imperceptible, inappreciable, infinitesimal, insufficient, limited, meager, microscopic, mini, miniature, minute, petite, scant, short-lived, skimpy, slight, sparse, teeny-tiny, undersized. Hơn nữa, ‘little’ có thể tạo ra các bản dịch nhàm chán.
Chúng ta có thể làm rõ ý nghĩa hơn bằng các từ myriad, countless, copious, diverse, numerous, plentiful, a plethora of, hoặc several, to umpteen. Bản dịch của bạn sẽ đọc tốt hơn và nhiều người sẽ thích chúng.
Tiếng Anh có xu hướng sử dụng tính từ so sánh “more” thay vì dùng đuôi er. “More” được sử dụng nhiều hơn nhưng ý nghĩa lại được truyền đạt ít hơn thì từ này sẽ trở thành vô nghĩa.
Một quy tắc cơ bản là chúng ta thêm er vào các tính từ với một âm tiết. Tuy nhiên, có những trường hợp ngoại lệ, chúng ta có thể sử dụng trạng từ so sánh như increasingly, frequently hoặc, well, comparatively. Khi sử dụng cách so sánh tương đối cụ thể, bạn có thể tăng độ chính xác cho bản dịch của mình.
Đối với từ ‘new’, các từ có thể thay thế được ví dụ như advanced, creative, fledgling, imaginative, inventive, modern, novel, one of a kind, original, hoặc updated. Hãy sử dụng các từ đặc biệt hơn để đạt được kết quả dịch tốt hơn.
Bạn không nên quá lạm dụng từ này. Chẳng hạn khi mô tả mọi người, các tác giả có thể ưa thích bạn dịch với các từ chính xác hơn như attractive, charming, cordial, delightful, gentle, gracious, kind, lovely, polite, hoặc thoughtful. Nếu bạn làm như vậy, bản dịch của bạn có thể hay và hữu ích, và có liên quan đến ý định của tác giả hơn.
Có nhiều lựa chọn thay thế khác nhau có thể mô tả và đúng hơn với ý định của tác giả khi sử dụng từ ‘other’. Hãy thử sử dụng a variety of, additional, auxiliary, dissimilar, distinct, extra, fresh, further, spare, hoặc various để làm sắc nét bản dịch. Các dịch giả khác có thể không làm điều đó nhưng kỹ năng dịch thuật của bạn thì khác.
Khi đề cập đến cái đẹp, pretty’ thường được sử dụng phổ biến. Tuy nhiên, từ này vẫn chưa đủ để thể hiện hết ý định của tác giả. Thay vào đó, các từ như a looker, appealing, charming, comely, cute, elegant, fair, fine, foxy, good-looking, graceful, handsome, hoặc lovely sẽ là những lựa chọn hoàn hảo hơn.
Nếu bạn quá lạm dụng ‘sad’, bạn có thể thay thế bằng bitter, blue, dejected, depressed, despairing, despondent, dismal, distressed, doleful, downcast, glum, grief-stricken, languishing, mournful, sorrowful, hoặc troubled.
Phóng viên tin tức, người dẫn chương trình, các chính trị gia thường xuyên được sử dụng từ said. Tuy nhiên, announced, broadcast, described, disclosed, divulged, expressed, made known, narrated, noted, proclaimed, recited, recounted, hoặc reported sẽ chính xác hơn trong bản dịch. Bằng cách lựa chọn từ ngữ, ý nghĩa của tác giả có thể được truyền đạt chính xác hơn.
‘Things’ có thể được thay thế bằng accessories, affairs, assets, baggage, bags, belongings, clothes, concerns, effects, equipment, experiences, gear, goods, junk, objects, property, tools, hoặc worries để chỉ rõ sự vật hơn.
Sử dụng ‘very’ như một trạng từ quá thường xuyên là một thói quen cực kỳ xấu. Nếu ‘very’ không truyền đạt được ý nghĩa dự định của bản dịch, hãy thử các trạng từ như absolutely, acutely, awfully, certainly, considerably, dearly, decidedly, deeply, emphatically, exceedingly, excessively, extraordinarily, extremely, greatly, highly, incredibly, largely, noticeably, particularly, profoundly, remarkably, và surprisingly để bản dịch hay hơn.
Tóm lại, thay đổi từ của bạn thành những từ ít được sử dụng và thú vị hơn, bạn có thể thành công trong việc thể hiện ý định của tác giả với độ chính xác cao hơn. Điều đó có thể cung cấp cho bạn một lợi thế hơn các dịch giả tự do khác, và sự hài lòng cho chính bản thân.
Hơn nữa, bạn cũng có thể đầu tư vào từ điển đồng nghĩa hoặc sử dụng một trong nhiều từ điển miễn phí trực tuyến: Thesaurus.com, Macmillan, Merriam-Webster, Collins, Babylon và Thesaurus.net, có thể giúp mở rộng từ vựng của bạn.